Choroba endogenna

Choroby endogenne - grupa chorób psychicznych, których przyczyny i mechanizm rozwoju są związane z czynnikami wewnętrznymi: predyspozycjami, naruszeniami procesów biochemicznych i biofizycznych w układzie nerwowym.

• Zaburzenia afektywne
• Dystonia naczyniowo-naczyniowa (VVD)
• Depresja
• Dystymia
• Psychopatia (zaburzenie osobowości)
• Psychozy
• Schizofrenia
• Choroba endogenna

• Leki psychotropowe
• Grupowa psychoterapia i szkolenia
• Czas trwania leczenia
• Rehabilitacja po leczeniu odwykowym
• Leczenie ataków paniki
• Leczenie psychozy

• Wczesne objawy choroby psychicznej
• Krewny nadużywa alkoholu
• Współzależność
• Samobójstwo i zachowania samobójcze
• Psycholog medyczny
• Choroby endogenne i ich leczenie

• Zależności
• Neurologia
• Psychiatria
• Psychologia

Choroby endogenne - grupa chorób psychicznych, których przyczyny i mechanizm rozwoju są związane z czynnikami wewnętrznymi: predyspozycjami, zaburzeniami procesów biochemicznych i biofizycznych w układzie nerwowym.

Chorobom endogennym psychiatrzy przeciwstawiają schorzenia egzogenne, które rozwinęły się w wyniku zewnętrznych wpływów na układ nerwowy i psychikę: po urazach psychicznych (tzw. Stany reaktywne), mechanicznych uszkodzeniach tkanki mózgowej (organiczne zaburzenia psychiczne).

Oznacza to, że w zasadzie wszystkie zaburzenia psychiczne są podzielone na dwie grupy: endogenne i egzogenne..

Podział ten miał duże znaczenie w XX wieku. Obecnie, w związku z rozwojem nauki i pojawieniem się bardziej subtelnych kryteriów diagnostycznych oraz wprowadzeniem klasyfikacji chorób (międzynarodowa klasyfikacja chorób 10 rewizja, ICD-10), w oficjalnych diagnozach coraz rzadziej słychać określenie „endogenny” czy „egzogenny”..

Wyodrębnienie endogennych chorób psychicznych do odrębnej grupy jest istotne z punktu widzenia zrozumienia przyczyn choroby, rokowania oraz doboru metod leczenia i rehabilitacji..

W chorobach endogennych psychofarmakoterapia odgrywa ważną rolę w leczeniu. Definicja choroby endogennej wyklucza obecność poważnych organicznych (strukturalnych) uszkodzeń w tkance mózgowej. Całe grupy leków (np. Leki przeciwpsychotyczne) mają choroby endogenne jako główne wskazanie do leczenia.

Choroby endogenne i schizofrenia to nie to samo. Schizofrenia to jedna z chorób endogennych charakteryzujących się przewlekłym przebiegiem i progresją (stopniowe nasilanie się dolegliwości bólowych).

Na przykład depresja endogenna jest prawdopodobnie najpowszechniejszą ze wszystkich chorób endogennych i charakteryzuje się korzystnym rokowaniem w postaci całkowitej odwracalności, czasami nawet bez leczenia..

Główne endogenne choroby psychiczne, stany i objawy:

• Depresja
• Zaburzenie afektywne dwubiegunowe
• Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne
• Psychoza
• Schizofrenia, zaburzenia schizotypowe, zaburzenia schizoafektywne, inne zaburzenia ze spektrum schizofrenicznego
• Osobowość schizoidalna
• Derealizacja i depersonalizacja
• Autyzm

Endogenna choroba psychiczna

Schizofrenia to choroba psychiczna o nieznanej etiologii, skłonna do przewlekłego przebiegu. Główne objawy choroby to: utrata kontaktów społecznych, izolacja, zubożenie emocjonalne, utrata zainteresowania otoczeniem, utrata motywacji do działania. Brak jedności procesów psychicznych, dysharmonia myślenia i emocji są charakterystyczne dla tej choroby. Pamięć, inteligencja i wiedza nabyte przed wystąpieniem choroby pozostają niezmienione.

Częstość występowania schizofrenii w populacji wynosi nie mniej niż 1 - 2%, 3 razy częściej obserwuje się ją u mężczyzn i osób w wieku 15 - 25 lat. W praktyce sądowo-psychiatrycznej ponad połowa ekspertów, którzy ogłosili, że są szaleni, to pacjenci ze schizofrenią.

W schizofrenii najczęściej występują zaburzenia intelektualne i emocjonalne. Zaburzenia intelektualne przejawiają się w różnych odmianach zaburzeń myślenia: pacjenci łatwo się gubią, tracą wątek rozumowania, narzekają na niekontrolowany strumień myśli, ich blokowanie. Trudno im pojąć znaczenie przeczytanego tekstu książek, podręczników. Myślenie jest często niejasne, w wypowiedziach następuje niejako prześlizgiwanie się z jednego tematu na drugi bez widocznego logicznego powiązania. Mowa ustna i pisemna traci skupienie, spójność, konsekwencję, pojawia się tendencja do bezowocnego rozumowania.

Zaburzenia emocjonalne rozpoczynają się od utraty właściwości moralnych i etycznych, uczucia uczucia i współczucia dla bliskich, a czasami towarzyszy im wrogość i złośliwość. Zmniejsza się iz czasem całkowicie zanika zainteresowanie Twoją ulubioną firmą. Pacjenci stają się niechlujni, nie przestrzegają podstawowych zasad higieny. Pierwszą oznaką zaburzeń emocjonalnych może być pojawienie się izolacji, wyobcowania z bliskich, dziwnych zachowań, które wcześniej nie były charakterystyczne. Reakcje emocjonalne stają się paradoksalne, gdy pacjenci śmieją się w nieodpowiednich sytuacjach, spokojnie opowiadają smutne wydarzenia dla siebie i otoczenia, jednocześnie gwałtownie reagują na nieistotne fakty.

Zmianie ulega także wygląd zewnętrzny pacjentów, ich mimika, gesty, postawa. Mimikra staje się nieadekwatna i nie wiąże się z określoną sytuacją, wewnętrznymi doświadczeniami. W wyrażonych stadiach choroby odnotowuje się nienaturalny i pretensjonalny chód i gesty. Zachowanie często charakteryzuje się negatywnością, która przejawia się w aktywnym oporze przed próbami nawiązania z nimi kontaktu.

U pacjentów ze schizofrenią często obserwuje się zaburzenia percepcji, głównie w postaci omamów słuchowych, rzadziej węchowych i dotykowych.

Istnieją następujące kliniczne postacie schizofrenii: paranoidalna, katatoniczna, hebefreniczna, heboidalna i prosta. Podział na wymienione formy jest nieco arbitralny, chociaż każda z nich ma swoją własną charakterystykę..

Schizofrenia paranoidalna

Schizofrenia paranoidalna jest dość powszechna. Cechą charakterystyczną jest dominacja urojeniowych idei wśród zaburzeń psychicznych, którym często towarzyszą halucynacje.

W tej postaci schizofrenii można zaobserwować wszelkiego rodzaju urojenia, ale najczęściej urojenia prześladowań, postawy, wpływu, zazdrości, wielkości, reformy i inwencji. Pacjenci są niezwykle aktywni, zwracają się do wielu autorytetów, bombardują media i agencje rządowe listami i żądaniami. W innych przypadkach rozwój zachowań jest całkowicie zdeterminowany urojeniami związanymi z prześladowaniem, w które zaangażowani są sąsiedzi, krewni i organy ścigania. Jednocześnie pacjenci „uciekając przed prześladowaniami” zmieniają pracę, miejsce zamieszkania, trasy przejazdu komunikacją miejską. Są podejrzliwi, ostrożni, mówią o swoich podejrzeniach wskazówkami. Otaczający ich ludzie uważają ich za kłótliwych, bardzo drażliwych. Stopniowo bolesne pomysły przybierają postać złudzeń prześladowania określonej treści: prześladują je określone osoby (sąsiedzi, koledzy), z określonym celem (zajęcie jego mieszkania, stanowiska).

Czasami pacjenci przez długi czas ukrywają delirium, a osoby wokół nich po raz pierwszy dochodzą do wniosku, że mają chorobę psychiczną z powodu niewłaściwego zachowania przy społecznie niebezpiecznych działaniach.

Schizofrenia hebrajska

Ta postać schizofrenii występuje zwykle w okresie dojrzewania i nazywana jest również młodzieńczą, rozwija się stopniowo i ma niekorzystny przebieg. Obraz kliniczny jest zdominowany przez zaburzenia emocjonalne, fragmentację i niestabilność urojeń i halucynacji, obserwuje się nieodpowiedzialne i nieprzewidywalne zachowanie, często spotyka się maniery. Na zewnątrz choroba objawia się niepokojem ruchowym: pacjent popełnia niemotywowane i śmieszne wybryki, nastrój jest beztroski, samozadowolony, zachowuje się jak kapryśne, nadmiernie ruchliwe dziecko. Zachowaniu towarzyszą chichoty, samozadowolenie, wielkie gesty, grymasy i powtarzalne miny. Myślenie zdezorganizowane, rozdarta mowa.

Ta postać schizofrenii ma złe rokowanie z powodu szybkiego początku negatywnych objawów. Zmniejszają się pragnienia i inicjatywa, zachowanie pacjenta staje się bez znaczenia.

Schizofrenia katatoniczna

Katatoniczna postać schizofrenii z reguły pojawia się nagle z silnym podnieceniem motorycznym, dezorientacją i późniejszym przejściem do katatonicznego otępienia. Odrętwienie przejawia się w bezruchu, zamrożeniu na długi czas w monotonnej pozie, stanie odrętwienia, wyrazu twarzy przypominającej maskę, odmowy kontaktu głosowego (mutyzm) i jedzenia. W takim negatywizmie pacjenci stają się nieczyści, niechlujni..

Często choroba zaczyna się od katatonicznego otępienia bez pobudzenia. Pacjenci cały czas leżą w łóżku, przyciskając kończyny do brzucha, przykryci kocem na głowie lub stoją lub siedzą cicho w tej samej pozycji. Wyjście z tego stanu może nastąpić nagle i szybko..

Przebieg katatonicznej postaci schizofrenii jest przeważnie przewlekły, z okresami względnego dobrego samopoczucia psychicznego, rokowanie jest stosunkowo korzystne.

Prosta schizofrenia

Ten typ schizofrenii rozwija się stopniowo i powoli, płynie wolno i charakteryzuje się postępującą utratą zainteresowań i przywiązań, wzrostem autyzmu, biernością, psychiczną pustką i obojętnością, które często przechodzą w głębokie otępienie z otępieniem emocjonalnym, stopniowym zmniejszaniem zdolności do pracy. Rokowanie jest niekorzystne.

Ocena sądowo-psychiatryczna

Kryminalistyczna psychiatryczna ocena schizofrenii zasadniczo sprowadza się do tego, że choroba ta w większości wyklucza stosowanie kary. Jednak niektórych pacjentów z łagodną schizofrenią, z trwałą i długotrwałą remisją, można uznać za zdrowych. W trakcie badania obserwuje się duże trudności diagnostyczne wynikające z różnorodności obrazu klinicznego choroby..

W przypadkach, gdy pacjenci ze schizofrenią kierowani są na badanie jako powód lub oskarżony, pytania o ich zdolność rozumienia sensu swoich działań lub kierowania nimi są rozstrzygane na podstawie głębokości zaburzeń psychicznych..

Wniosek o występowaniu schizofrenii należy wysnuć dopiero po kompleksowym badaniu, uważnej obserwacji i dokładnej analizie obrazu klinicznego choroby badanego, co jest możliwe tylko w warunkach szpitalnych.

Zatem schizofrenia jest jednym z najtrudniejszych problemów współczesnej psychiatrii. Analiza pokazuje, że w dwóch trzecich przypadków to pacjenci ze schizofrenią są uznawani za obłąkanych z powodu popełnionych niebezpiecznych czynów. Dlatego badanie tego problemu jest ważne nie tylko dla psychiatrów, ale także dla prawników..

Szaleństwo afektywne

Psychoza maniakalno-depresyjna (MDP) jest chorobą psychiczną, która objawia się napadowymi, wyraźnymi zaburzeniami emocjonalnymi, po których pacjenci z reguły wracają do poprzedniego stanu psychicznego, który był charakterystyczny dla niego przed chorobą. TIR występuje stosunkowo rzadko (0,07%) w populacji. W typowych przypadkach choroba ta przejawia się naprzemiennie w stanach maniakalnych i depresyjnych, przebiegających w postaci bolesnych faz z okresami normalnej aktywności umysłowej między nimi. Częściej chorują kobiety w wieku 35 - 55 lat.

Fazę maniakalną psychozy charakteryzują główne cechy: podwyższony nastrój, przyspieszony przebieg procesów psychicznych oraz pobudzenie psychomotoryczne. Pacjenci mają radosny nastrój, który pojawia się bez wyraźnego powodu, chęć do aktywności. Czują niezwykłą wigor, wesołość, przypływ energii i niestrudzoną pracę, podejmują się wielu rzeczy bez ich ukończenia, dokonują niepotrzebnych zakupów, losowo wydają pieniądze, ingerują we wszystkie sprawy w pracy i życiu codziennym. Mają przyspieszone tempo myślenia, zwiększoną rozpraszalność, dzięki czemu w rozmowie z łatwością przechodzą z jednego tematu na inny, przez co mowa jest niespójna i niezrozumiała. Pacjenci przeceniają własną osobowość, porównują się z wielkimi ludźmi (pisarzami, artystami, artystami), a nawet udają. W niektórych przypadkach obserwuje się nietolerancję i drażliwość. W tym czasie nasilają się pragnienia seksualne, co prowadzi do gwałtu, rozpusty. W stanach maniakalnych osoby na nią cierpiące mogą być agresywne, obrażające, destrukcyjne, a nawet mordercze. W tym okresie śpią mało i niespokojnie, obserwuje się spadek masy ciała. Pacjenci z mniejszym nasileniem objawów maniakalnych dokonują wydatków, pochopnych transakcji kupna-sprzedaży, dlatego są przedmiotem psychiatrycznych badań sądowych zarówno w postępowaniu karnym, jak i cywilnym.

Faza depresyjna psychozy jest klinicznie i behawioralnie przeciwna do fazy maniakalnej..

Faza ta charakteryzuje się obniżonym nastrojem, powolnym myśleniem i spowolnieniem ruchowym. Początkowe objawy depresji są często uważane nie za chorobę psychiczną, ale za chorobę somatyczną, ponieważ na tle niskiego nastroju pojawiają się nieprzyjemne odczucia w sercu i innych narządach, w związku z którymi pacjenci zwracają się do lekarzy różnych specjalności. Pacjenci przed świtem i rankiem zauważają letarg, osłabienie, niejasne lęki, niepewność, bolesne przeczucia, niezdolność do koncentracji. Pojawia się roztargnienie i zapomnienie, spada wydolność, skarżą się na zły nastrój, melancholię, niepokój, ogólne osłabienie, bóle głowy, wzmożone zmęczenie, słaby apetyt.

Zaburzeniom depresyjnym mogą towarzyszyć urojeniowe wyobrażenia o grzeszności, obwinianiu się i samoocenie. Chorym wydaje się, że musi przydarzyć się im i ich rodzinom jakieś nieszczęście, którego przyczyną są oni, „grzesznicy”. Uznając się za winnych wobec rodziny i społeczeństwa, pacjenci odmawiają jedzenia, wyrządzają sobie krzywdę, próbują popełnić samobójstwo, a niekiedy zabijają bliskich, aby uchronić ich przed rzekomo groźną męką. To jest tak zwane samobójstwo przedłużone.

U takich osób przebieg procesów umysłowych jest zahamowany, myślenie i mowa są spowolnione, mówią cichym głosem, mimika żałobna, zgarbiona postawa, zminimalizowane ruchy. Stan letargu może prowadzić do całkowitego unieruchomienia, gdy pacjent leży w pozycji „embrionu”.

Czas trwania fazy maniakalnej i depresyjnej jest różny. Zwykle każdy atak trwa kilka miesięcy lub dłużej. Lekkie przerwy są dłuższe niż bolesne fazy. Naprzemienność bolesnych faz i lekkich przerw nie jest taka sama dla wszystkich. W niektórych przeważają tylko fazy maniakalne, w innych wręcz przeciwnie depresyjne. Częstość napadów również nie jest taka sama dla wszystkich.

Przebieg psychozy maniakalno-depresyjnej jest korzystny. Bolesna faza kończy się wcześniej czy później. Bardzo ważne jest, aby ataki choroby nie prowadziły do ​​zauważalnego spadku inteligencji. Podobnie jak przed chorobą, pacjenci zachowują krytyczny stosunek do swojego stanu i otaczającej rzeczywistości..

Prawnicy powinni mieć świadomość, że typem TIR jest cyklotymia, w której objawy fazy maniakalnej i depresyjnej są łagodne. Cyklotymia jest dość powszechna wśród populacji. Pacjenci zwykle zachowują zdolność do pracy i krytyczny stosunek do swojego stanu. Osoby, które popełniły niebezpieczne czyny w stanie jednej lub drugiej fazy cyklotymii, są zwykle uznawane za zdrowe.

Ocena sądowo-psychiatryczna

Osoby, które dopuściły się czynów niezgodnych z prawem podczas maniakalnej lub depresyjnej fazy TIR, są uważane za obłąkanych, ponieważ głębokość i dotkliwość naruszeń osiąga poziom poważnych zaburzeń psychicznych. Bezprawne działania popełnione w okresie między atakami nie wykluczają możliwości uświadomienia sobie faktycznego charakteru i społecznego zagrożenia ich działań oraz zarządzania nimi.

Wszelkiego rodzaju transakcje i umowy, małżeństwa, darowizny podpisane podczas ataku TIR nie mogą być uznane za ważne, a chorzy nie mogą być prawnie zdolni.

W ten sposób przedstawiono psychopatologiczną symptomatologię psychozy maniakalno-depresyjnej oraz przedstawiono sądowo-psychiatryczną ocenę tej przewlekłej choroby..

Padaczka. Zaburzenia psychiczne urazów mózgu

Padaczka (epilepsja, „święta” choroba) jest chorobą przewlekłą występującą w dzieciństwie i okresie dojrzewania, objawiającą się różnymi napadami drgawkowymi i niekonwulsyjnymi, psychozami, specyficznymi zmianami osobowości z rozwojem demencji w ciężkich przypadkach.

Częstość występowania padaczki w populacji wynosi 0,5%. Choroba o niejasnej etiologii i różnych objawach klinicznych, którą można podzielić na trzy grupy stanów: krótkotrwałe napady drgawkowe i niekonwulsyjne; ostra i długotrwała psychoza; zmiany osobowości i demencja.

W rozpoznaniu padaczki najpowszechniejszy i najważniejszy jest napad poważny. Przez kilka godzin lub dni może być poprzedzony niespecyficznymi prekursorami (bóle głowy, drażliwość, zaburzenia snu). Sam napad często występuje bez jakiejkolwiek przyczyny zewnętrznej i niezależnie od miejsca pobytu pacjenta. Napad zwykle zaczyna się płaczem i upadkiem. Utrata przytomności, rozciągnięcie ciała, napięcie wszystkich mięśni, rozpoczyna się tzw. Faza drgawek tonicznych. Po 20-30 sekundach zastępują je konwulsje kloniczne, które są reprezentowane przez naprzemienne rytmiczne zginanie i prostowanie poszczególnych kończyn oraz skurcze niektórych mięśni całego tułowia.

Podczas napadu mięśnie narządów miednicy kurczą się, powodując mimowolny przepływ moczu i kału. Z powodu skurczu mięśni żucia i konwulsyjnego zaciskania szczęk język gryzie krew, oddychanie staje się utrudnione, az ust uwalnia się krwawa piana. Powieki są zamknięte, źrenice mocno rozszerzone i nie reagują na światło. Pacjent nie wchodzi w kontakt, świadomość jest wyłączona.

Napad trwa zwykle od trzech do pięciu minut. Następnie drgawki ustępują i ustają, pacjent odzyskuje przytomność i natychmiast zasypia w głębokim i długotrwałym śnie. Nie ma pamięci o napadzie. Częstość napadów jest różna. Niektórzy ludzie mają tylko jeden epizod w swoim życiu, podczas gdy inni mają kilka napadów dziennie..

Napady padaczkowe nie zawsze są tak typowe. Możliwa jest manifestacja choroby w postaci małego napadu. Mały napad pojawia się równie nieoczekiwanie jak duży napad, ale trwa 1–2 minuty. Pacjent nie ma czasu na upadek, przytłumia się przytomność, przerywa się mowę, notuje się konwulsyjne drganie poszczególnych mięśni bez gryzienia języka, twarz blednie, wzrok kieruje się w jeden punkt lub wędruje. Po krótkim czasie pacjent wraca do przerwanej rozmowy lub czynności.

Padaczka charakteryzuje się polimorfizmem obrazu klinicznego. Zamiast drgawek mogą wystąpić niezależne zaburzenia psychiczne (odpowiedniki psychiczne). Występują zamiast napadu, poprzedzają go lub rozwijają się po nim. Odpowiedniki często trwają dłużej niż napad i towarzyszą im złożone działania i niezwykłe zachowanie.

Mentalne odpowiedniki napadów obejmują dysforię, zmierzchowe zaburzenie świadomości (w tym lunatykowanie). Dysforia - nagła zmiana nastroju w kierunku złości-złośliwości lub smutku-złośliwości, często z agresją i wściekłością na innych.

Zmierzchowe zaburzenia świadomości charakteryzują się dezorientacją w miejscu, czasie i jaźni, niewłaściwym zachowaniem. Mogą mu towarzyszyć urojenia, halucynacje.

Padaczka charakteryzuje się również ostrymi, przewlekłymi i przewlekłymi psychozami. Postępują z halucynacyjno-urojeniowymi kompleksami symptomów, częściej o treści religijnej.

Padaczka prowadzi do zmiany osobowości pacjenta, szczególnie zaburzona jest sfera afektywna. Pojawiający się afekt panuje przez długi czas, dlatego nowe wrażenia nie mogą go wyprzeć - tzw. Lepkość afektu. Dotyczy to nie tylko negatywnie ubarwionych afektów, takich jak podrażnienie, ale także przeciwnych - uczuć współczucia i radości. Procesy myślowe charakteryzują się powolnością i sztywnością. Mowa pacjentów jest szczegółowa, rozwlekła, pełna nieistotnych szczegółów, a jednocześnie nieumiejętność podkreślenia tego, co najważniejsze. Osoby z padaczką są wielkimi pedantami, zwłaszcza w codziennych drobiazgach, „orędownikami prawdy i sprawiedliwości”. Mają skłonność do banalnych, budujących nauk, uwielbiają protekcjonalnie, co jest bardzo uciążliwe dla ich krewnych i przyjaciół. U części pacjentów zmiany te łączą się ze zwiększoną drażliwością, skłonnością do kłótni i wybuchem złości, u innych - wręcz przeciwnie - dominuje nieśmiałość, przesadna uprzejmość i służalczość..

Ocena sądowo-psychiatryczna

Padaczka jest chorobą przewlekłą, ale nasilenie i głębokość jej zaburzeń psychopatologicznych może być różna. Dlatego obecność padaczki u przestępców niekoniecznie musi oznaczać szaleństwo. Osoby cierpiące na padaczkę, ale bez głębokich zmian osobowości, które popełniły czyn w normalnym stanie, a nie podczas bolesnego ataku, są zwykle uznawane za zdrowe..

Czyny społecznie niebezpieczne popełnione podczas napadu nie są uważane za przestępstwo i dlatego nie można ich przypisać chorym. Akty te odznaczają się szczególnym okrucieństwem i towarzyszy im zadawanie wielu ran ofierze lub duże niszczycielskie działania wokół. Często epileptycy nawet nie próbują się ukryć i często natychmiast zasypiają, a następnie budząc się, nie pamiętają, co się stało..

Diagnoza i ocena ekspercka jest szczególnie trudna w początkowych postaciach padaczki, kiedy nie ma zauważalnych zmian osobowości.

Zaburzenia psychiczne urazów mózgu

Urazowe uszkodzenia mózgu są najczęstszym rodzajem patologii w populacji. Urazy mózgu obserwuje się w życiu codziennym i sporcie, w transporcie i produkcji, podczas katastrof i konfliktów zbrojnych. Istnieją cztery okresy rozwoju zaburzeń psychicznych po urazowym uszkodzeniu mózgu: początkowe, ostre, podostre i długotrwałe konsekwencje..

Okres początkowy. Bezpośrednio po urazie następuje wstrząs z głębokimi zaburzeniami krążenia mózgowego, oddychaniem i utratą przytomności.

Ostry okres. Ten okres charakteryzuje się przywróceniem świadomości. Astenia to typowy zespół ostrego okresu. Pacjenci są rozdrażnieni, drażliwi, słabi. Często obserwuje się zaburzenia pamięci (amnezja wsteczna), zaburzenia ruchowe w postaci paraliżu, zmiany wrażliwości. Czas trwania ostrego okresu zamkniętego urazu czaszkowo-mózgowego wynosi od jednego dnia do dwóch miesięcy lub dłużej..

W podostrym okresie traumatycznej choroby zaburzenia mózgowe ulegają całkowitemu odwróceniu. I następuje wyzdrowienie lub następuje częściowa poprawa. W tym drugim przypadku choroba przechodzi w fazę długofalowych następstw, które według objawów patologicznych zwykle dzieli się na następujące typy: pourazowa cerebrostenia, pourazowa encefalopatia, traumatyczna padaczka i pourazowa demencja.

Urazowa cerebrostenia objawia się głównie objawami nerwicowymi, dolegliwościami bólów głowy, zwiększonym zmęczeniem.

Urazowa encefalopatia charakteryzuje się utrzymującymi się zmianami w sferze neurologicznej, psychicznej i somatycznej w postaci drgawek, drżenia głowy i kończyn, zaburzeń mowy (jąkania). Tacy pacjenci skarżą się na częste zawroty głowy i bóle głowy, zwiększone zmęczenie, zaburzenia snu, pocenie się, nietolerancję na jasne światło, zimno, a zwłaszcza ciepło, nerwowość, drażliwość, zły humor.

Padaczka pourazowa występuje w związku z dużymi zmianami w mózgu, które nastąpiły po urazie czaszki, które mogą zawierać ciała obce (fragmenty skorupy, fragmenty kości itp.), Konsekwencje procesu zapalnego mózgu i jego błon, blizny w miejscu uszkodzenia mózgu. W niektórych przypadkach powstałe drgawki mogą być całkowicie podobne do objawów zwykłej padaczki, w innych są nietypowe..

Otępienie pourazowe nie występuje u wszystkich osób, które doznały urazu głowy, ale tylko u tych, którzy przeszli ciężki uraz. U takich osób stan psychiczny po traumie stopniowo się pogarsza: słabnie pamięć, inteligencja, spowolnienie myślenia, pojawia się wyczerpanie psychiczne, utrata wiedzy i doświadczenia życiowego, inicjatywa, zawęża się zakres zainteresowań. Jednocześnie tacy pacjenci są złośliwi, wściekli, porywczy, wysoce podatni na sugestie.

Ocena sądowo-psychiatryczna

Kryminalistyczna ocena psychiatryczna osób, które doznały urazu czaszkowo-mózgowego, jest niejednoznaczna i zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz objawów klinicznych choroby. Ostre i podostre okresy traumatycznej choroby są bardzo rzadko przedmiotem badań z powodu ciężkości stanu ofiary. Najczęściej psychiatryczne badanie sądowe kierowane jest do osób, których bolesne objawy i niebezpieczny czyn należą do okresu długotrwałych następstw po urazie mózgu.

Przytłaczająca większość osób, które poniosły konsekwencje urazowego uszkodzenia mózgu, potrafi zdawać sobie sprawę z faktycznego charakteru i społecznego zagrożenia swoich działań i kontrolować je, co decyduje o ich zdrowiu psychicznym.

Tylko te osoby, u których w wyniku traumy zdiagnozowano zjawisko głębokiej demencji lub u których przy popełnieniu czynu niebezpiecznego społecznie wystąpiło zmętnienie świadomości o zmierzchu, lub te, które popełniły przestępstwo, znajdowały się w okresie głębokiego zaburzenia nastroju (dysforia).

Tym samym największa grupa ofiar z urazowym uszkodzeniem mózgu wchodzi w konflikt z prawem właśnie w odległym okresie choroby z powodu rozwiniętej patologii..

Pytania kontrolne:

1. Definicja pojęcia „schizofrenia”, formy i typy przebiegu choroby.

2. Główne objawy schizofrenii. Definicja pojęcia „schizofreniczna wada osobowości”.

3. Ekspertyza sądowo-psychiatryczna pacjentów ze schizofrenią.

4. Definicja pojęcia „psychoza maniakalno-depresyjna”.

5. Główne objawy kliniczne faz maniakalnych i depresyjnych.

6. Definicja pojęcia „cyklotymia”.

7. Sądowo-psychiatryczna ocena pacjentów z psychozą maniakalno-depresyjną i cyklotymią

8. Definicja pojęcia „padaczka”.

9. Główne kliniczne objawy padaczki. Definicja pojęcia „odpowiednik mentalny”.

10. Sądowo-psychiatryczna ocena pacjentów z padaczką.

11. Sądowo-psychiatryczna ocena osób, które przeżyły uraz mózgu.

Endogenna choroba psychiczna

Schizofrenia dziecięca i młodzieńcza to warianty schizofrenicznego procesu bolesnego (endogennego), który rozwija się na tle powstawania struktur mózgowych, funkcji fizjologicznych i umysłowych, co determinuje związaną z wiekiem patomorfozę choroby oraz cechy wady psychicznej w postaci dysontogenezy.

Krótki szkic historyczny. Pierwsze prace dotyczące psychoz dziecięcych, podobne do wczesnej demencji opisanej przez E. Kraepelin, pojawił się na początku XIX wieku. Tak więc Sancte de Santis (1905, 1908) opisał psychozę u małych dzieci z pobudzeniem psychomotorycznym i skutki demencji, nazywając ją dementia praecosissima. JA. Raecke (1909) przypisał grupie otępień przedwczesnych psychozy dziecięce z zaburzeniami katatonicznymi. W pracach M.Berezowskiego (1909), A.N.Bernshteina (1912), T. Hollander (1911), R. Wiechbroodt (1918), L. Vogel (1919) wykazał możliwość rozwoju schizofrenii z zaburzeniami katatonicznymi, hebefrenicznymi, paranoidalnymi i afektywnymi u dzieci w wieku szkolnym i młodzieży.

Duży wkład w badanie schizofrenii dziecięcej wnieśli psychiatrzy z krajów europejskich - Austrii, Niemiec, Danii, Szwajcarii, Skandynawii. W odpowiednich pracach przedstawiono dane dotyczące objawów schizofrenii u dzieci - zaburzeń motorycznych, afektywnych i behawioralnych w tej chorobie [Burger - Prinz N., 1940; Stremgree S. 1946, 1968; Tramer H. 1957, 1958; Langfelt J. 1958; Wieck Ch., 1965; van Krevelen A., 1967, 1974 i inni].

Poglądy francuskich psychiatrów znacznie różnią się od powyższych poglądów. Tradycyjnie traktują schizofrenię dziecięcą w grupie psychoz konstytucyjnych [Duranton R., 1956; Mestas Ch. 1957; Heujer J., Michaux L., Duche D., 1965; Mises R., Moniot M. i in., 1970].

W literaturze angloamerykańskiej odzwierciedlone są dwa obszary badań schizofrenii dziecięcej - ewolucyjno-biologiczny i psychologiczny. Pierwsza związana jest z ewolucyjną biologiczną teorią rozwoju psychiki człowieka w zdrowiu i chorobie. Przedstawiają to prace A. Gasell (1945), L. Bender (1958-1968, 1975), T. Shapiro (1966, 1984), L. Erlenmeyer - Kimling (1968, 1983), B. Ryba (1979-1986). Jako przykład podajmy poglądy L. Giętarka.

Podkreśla, że ​​schizofrenia dziecięca to zaburzenie organizmu jako całości, charakteryzujące się objawami upośledzenia rozwoju. Jej teoretyczne poglądy na schizofrenię obejmują koncepcję upośledzonego różnicowania i plastyczności struktur mózgowych w okresie embrionalnym. Jednak w całej historii badań nad schizofrenią dziecięcą, zarówno w psychiatrii krajowej, jak i zagranicznej, toczy się dyskusja o fundamentalnej możliwości zachorowania na schizofrenię we wczesnym dzieciństwie. To ostatnie zawsze budziło nie tylko wątpliwości, ale i protesty wielu psychiatrów, którzy wykluczają rozwój obrazu klinicznego u dziecka obserwowanego w schizofrenii u dorosłych, gdyż jego życie psychiczne nie osiągnęło jeszcze odpowiedniego poziomu dojrzałości [Halberstadt L., 1926; Knobel M., 1974].

Niemniej jednak w piśmiennictwie nadal gromadzono obserwacje wskazujące na wczesny początek schizofrenii. W pracach E.S. Grebelskaya, T.P. Simeona (1948, 1956), V.P. Kudryavtsevy (1967) opisano pojawienie się procesu schizofrenicznego we wczesnym wieku (nawet w 2. roku życia dziecka).

T.I. Yudin (1921), zbierając własne obserwacje i uogólniając literaturę na ten temat, doszedł do wniosku, że schizofrenia pojawia się w dzieciństwie znacznie częściej niż sądzi wielu badaczy i jako pierwszy wśród autorów krajowych stwierdził, że schizofrenia w dzieciństwie może się korzystnie rozwijać.

G. Ye. Sukhareva (1937) podkreślił, że nasilenie stanów psychotycznych we wczesnym dzieciństwie jest mniej wyraźne niż w kolejnych okresach wieku (nawet w okresie przedpokwitaniowym), a psychoza z reguły nie rozwija się. Uważała autyzm, utratę jedności osobowości, rodzaj zmiany afektu w kierunku jego monotonii, za typowe objawy wszystkich psychoz dziecięcych..

Większość psychiatrów uważa schizofrenię u dzieci i dorosłych za pojedynczą chorobę, która może rozpocząć się w każdym wieku, w tym najwcześniej.

Jedność ta przejawia się we wspólnocie głównych objawów psychopatologicznych, wzorcach przebiegu i wyniku choroby, a także w podobieństwie odpowiednich danych genetycznych, chociaż to nie tylko nie wyklucza, ale zakłada oryginalność i utrwalenie na tym samym poziomie z powodu tej plastyczności. Uważa, że ​​to zmieniony poziom plastyczności decyduje o złożoności symptomatologii schizofrenii dziecięcej, a także o możliwości wielokierunkowego rozwoju, czyli zarówno w kierunku przyspieszenia, jak i regresji. Tak więc schizofrenia dziecięca, zgodnie z poglądami L. Bender to reakcja organizmu, która rozwija się w okresie embrionalnym.

Teorie psychologiczne sprowadzają się głównie do naruszenia rozwoju „ego” [Pollack H., 1958; Goldfarf M., 1961; Mednick S., 1970]. M. Na przykład Goldf arf (1961) uważa schizofrenię za przejaw szczególnego deficytu ego. Odmianą teorii psychologicznej mogą być poglądy autorów amerykańskich, którzy rozważają schizofrenię dziecięcą w grupie psychoz symbiotycznych [Despert L., 1938–1966; M. ahler, 1965; Anthony J., 1967], uważając, że podstawą tej choroby jest naruszenie relacji między matką a dzieckiem. Dotyczy to następujących etapów relacji dziecka z matką w normie: od 1 do 4 miesiąca życia poporodowego - autystyczny, od 5 do 12 - symbiotyczny, od 12 do 24 miesiąca - obojętny... Terminowe, sekwencyjne przejście wszystkich etapów stanowi podstawę emocjonalnego dojrzewania dziecka. Jeśli tak się nie stanie, zaburzona zostaje struktura osobowości dziecka, co prowadzi do opóźnienia w rozwoju lub zniekształcenia relacji symbiotycznych. Przy patologii tego ostatniego mogą wystąpić psychozy symbiotyczne. Należy zauważyć, że autorzy odpowiednich prac całkowicie ignorują fakt, że psychopatologiczny obraz schizofrenii wczesnodziecięca nie mieści się w przejawach patologii rozwojowej, nawet na najwcześniejszym początku choroby..

W Rosji schizofrenia dziecięca została po raz pierwszy opisana w 1891 roku przez Danillo. Jego obserwacja dotyczyła schizofrenii u 10-letniego dziecka. Żywy opis obrazu choroby przez autora w tym przypadku przyciągnął uwagę rosyjskich badaczy. Ale aktywne badanie tej choroby u dzieci sięga początku XX wieku..

A.N. Bernstein (1912) na długo przed twórczością L. Bender (1953) w swoich wykładach klinicznych podniósł kwestię możliwości wystąpienia wewnątrzmacicznego początku schizofrenii. Nie jest przypadkiem, że obecnie istnieje tendencja do klasyfikowania schizofrenii dziecięcej jako „choroby ontogenetycznej” (według IV Davydovsky'ego). Odpowiada to w pełni opinii G. Ye Sucharevy, wyrażonej przez nią kilkadziesiąt lat temu. Podkreśliła współdziałanie normalnego rozwoju fizjologicznego i destrukcyjnego procesu schizofrenicznego.

Przedstawiając materiał w tej sekcji, uwzględniliśmy również punkty widzenia takich psychiatrów jak M.O. Gurevich (1927), G.E. Sukharev (1937), T.P.Simson (1948), A. Homburger (1926), H. Potter (1933), J. Lutza (1937), który uważał, że wpływu czynnika wieku na kliniczne objawy schizofrenii nie można badać w jednej grupie wiekowej - od 0 do 15 lat. To niezróżnicowane podejście nie bierze pod uwagę anatomicznych, fizjologicznych, psychologicznych i innych cech dzieciństwa i dorastania..

Rozpowszechnienie. Klinicznie widoczne postacie schizofrenii dziecięcej stanowią około 1/5 wszystkich postaci psychozy ze spektrum schizofrenicznego.

Badania epidemiologiczne dotyczące rozpowszechnienia schizofrenii dziecięcej są nieliczne i zawierają raczej sprzeczne dane, ponieważ dotyczyły różnych grup wiekowych (zwłaszcza w górnej granicy wieku) [Kasters GM, 1971; Str emgree S. 1975; Rutter M., 19851 Według J. Lutza (1937), tylko u 1% chorych na schizofrenię choroba zaczyna się przed 10 rokiem życia.

Częstość występowania schizofrenii w populacji dzieci w wieku od 0 do 14 lat, ustalona na podstawie ciągłych badań epidemiologicznych populacji dzieci i młodzieży, wynosiła 1,66 na 1000 mieszkańców w tym wieku (1,73 dla miast i 1,5 dla wsi) [Kozlov-skal G. V., 1980, 1983]. Znacząco niższe liczby podaje W. H. Green (1989): określa częstość schizofrenii u dzieci poniżej 12 roku życia na 1,75-4 na 10 000, czyli 0,175-0,4 na 1000 dzieci. Według tego samego autora w populacji pacjentów do 12 roku życia przeważają chłopcy (70%): stosunek chłopców do dziewcząt przekracza 2: 1. Dane te praktycznie pokrywają się ze wskaźnikami cytowanymi wcześniej przez TP Simeona (1948), który wskazał, że rozpowszechnienie choroby wśród chłopców sięga 67,1%. Według P. Duranton (1956), według J. Landry (1959), - 60-70% i według V.M. Bashiny (1989), H. Stutte (1959), J. Delage (1960) stosunek chłopców do dziewcząt waha się od 2: 1 do 3,2: 1.

Klasyfikacja postaci schizofrenii u dzieci i młodzieży oraz ich ogólne cechy kliniczne. Badania przeprowadzone w Naukowym Centrum Zdrowia Psychicznego Rosyjskiej Akademii Nauk Medycznych wykazały, że systematyka form przebiegu schizofrenii, opracowana w odniesieniu do pacjentów w wieku dojrzałym, może być również wykorzystywana do diagnozowania schizofrenii u dzieci i młodzieży. W klasyfikacji wyróżnia się następujące postacie: schizofrenia ciągła (złośliwa, paranoidalna, powolna), napadowo-postępująca, nawracająca. Zgodnie z tą klasyfikacją poniżej opisano warianty choroby występujące w wieku dziecięcym i młodzieńczym. W ICD-10 (1994) nie ma nagłówka „Schizofrenia u dzieci”, co sugeruje użycie ogólnych nagłówków w sekcji „Schizofrenia, zaburzenia schizotypowe i urojeniowe” (F 20 - F 29).

Schizofrenia dziecięca i młodzieńcza dzieli się nieco warunkowo - tylko na początku choroby odpowiednio do 9-10 lat i od 10 do 12-14 lat.

Wraz z ogólnymi wzorcami przebiegu schizofrenii dziecięcej i dorosłych istnieją pewne różnice istotne dla prawidłowej diagnostycznej oceny patologii psychicznej w dzieciństwie..

Niemal wszyscy badacze wskazują na przewagę ciągłego, głównie powolnego i skrajnie nawracającego przebiegu w schizofrenii dziecięcej. Schizofrenia postępująca napadowo (futrzasta) występuje często w dzieciństwie i zajmuje miejsce pośrednie między ciągłą a nawracającą [Kozlova IA, 1967; Kalugina I.O., 1970; Vrono M. Sh., 1972; Bashina V. M., 1980]. Cechą schizofrenii dziecięcej jest również duża liczba nietypowych wariantów przejściowych między głównymi, tj. Typowymi postaciami choroby. Okoliczność ta często utrudnia ustalenie postaci przebiegu choroby, nawet jeśli rozpoznanie schizofrenii nie budzi wątpliwości..

A.V. Snezhnevsky (1972) zwrócił uwagę, że jedność patosu i nosos jest szczególnie wyraźna w przypadkach schizofrenii dziecięcej, ponieważ jej kliniczne objawy obejmują nie tylko same zaburzenia schizofreniczne, ale także oznaki opóźnienia, a nawet wstrzymania rozwoju umysłowego.

Młodzieńcza schizofrenia bardziej przypomina schizofrenię dorosłych. Odnosi się to również do rozmieszczenia głównych klinicznych postaci choroby. Tak więc u nastolatków przeważa napadowy nad ciągły [Sukhareva GE, 1937; Moiseeva M.I., 1969; Vrono M. Sh., 1972, Iovchuk N. M., 1975; Polyakova N.E., 1975; Lichko A.E., 1979; Simashkova N.V., 1984; Danilova L. Yu., 1987].

Objawy kliniczne schizofrenii w dzieciństwie i okresie dojrzewania różnią się nie tylko rodzajem procesu chorobowego (ciągły lub napadowy), ale także ciężkością początku choroby; rzeczywiste związane z wiekiem cechy psychopatologii u dzieci są tym wyraźniejsze, im młodsze jest dziecko. Podczas kryzysu dojrzewania mogą pojawić się zespoły, których zwykle nie obserwuje się u dorosłych. H. Już w 1868 roku Maudsley wskazywał, że w oparciu o modyfikację objawów można stworzyć rodzaj „skali wieku” dla każdego zespołu. Zostało to później w pełni potwierdzone w pracach G.E. Sukharevy (1955), I.A. Kozłowej (1967), M. Sh. Vrono (1971), OD. Sosyukalo, A. A. Kashnikova (1977), V. M. Bashina (1980), L.S. Ponso (1993), L.A. Lussa (1996), Ch. Eggers (1973). Ogólnie rzecz biorąc, zespoły charakterystyczne dla schizofrenii w dzieciństwie są fragmentarycznymi, szczątkowymi, niedojrzałymi i niekompletnymi składowymi indywidualnymi, a także przejściowymi i zmiennymi. Dlatego możemy zgodzić się ze znanym stwierdzeniem N. Burgera - Prinza (1940), że w przypadku schizofrenii dziecięcej wszystkie atypowe.

Kliniczne postacie schizofrenii u dzieci i młodzieży mają podobne wzorce rozwoju jak u dorosłych.

Ciągła schizofrenia. Złośliwa schizofrenia o wczesnym początku występuje u 8-12% dzieci ze schizofrenią. Początkowe objawy choroby pojawiają się stopniowo i stają się wyraźne po 2-4 latach. Początkowy okres choroby charakteryzuje się wyobcowaniem z bliskich, spadkiem zainteresowania otoczeniem, letargiem połączonym z drażliwością i uporem. Osoby bliskie, zmiany te są najczęściej oceniane jako zmiany charakterologiczne. Na tle tych zjawisk powstają zaburzenia przypominające nerwice, w tym niemotywowane i różnorodne lęki, które mają tendencję do generalizowania i determinowania zachowania pacjenta. Wówczas ujawniają się zaburzenia nastroju: w niektórych przypadkach niejasne lękowe oczekiwania, ogólna depresja, w innych - hipomania z głupotą, euforią i zaburzeniami katatonicznymi - echolalia, echopraksja, wychowane stereotypy, impulsywność, negatywizm, ambiwalencja [Burelomova IV, 1986]. Zaburzenia nastroju charakteryzują się czasem trwania i zużyciem. Stanowią niejako tło, na którym rozwijają się inne naruszenia. Dzieci mogą być pobudzone i zahamowane. Ich zabawa staje się prymitywna i monotonna (manipulacje nitką, gałązką, śmieszne zbieranie jakichkolwiek przedmiotów itp.).

W przyszłości objawy negatywne - bierność, autyzm, zubożenie emocjonalne pogłębiają się, czemu towarzyszy gwałtowne spowolnienie rozwoju umysłowego.

Oczywiste stadium choroby z reguły obserwuje się w starszym wieku - po 5 latach. Obraz psychozy staje się bardziej polimorficzny i zmienny. W obrazie klinicznym choroby wraz z opisanymi zaburzeniami katatonicznymi pojawiają się wyraźniejsze zaburzenia afektywne, a także szczątkowe halucynacje (wzrokowe, węchowe). Po 2-3 latach od wystąpienia choroby stan pacjentów charakteryzuje się stabilizacją objawów psychopatologicznych i oznak wyraźnej wady psychicznej z regresją mowy i zachowania
ogólne opóźnienie rozwojowe (komponent „oligofreniczny” wady wg T.P. Simeona).

Pomimo stałej progresji, przebieg schizofrenii złośliwej jest nierównomierny i charakteryzuje się zaostrzeniem objawów głównie w okresach kryzysów wieku. W tych okresach pojawiają się lub nasilają zaburzenia afektywne (jedno- lub dwubiegunowe), czasem z silnym lękiem, wtrąceniami katatonicznymi i paranoidalnymi. projekt [Moiseeva MI 1969].

Jeśli na jakimś etapie rozwoju schizofrenii stany depresyjne zostaną zauważone u dzieci, wówczas mają one szereg cech, maskowanie, brak lub słabą ekspresję komponentu ideatora zespołu afektywnego, niezdolność do werbalizacji doświadczeń; Charakteryzują się ogólnie niskim zróżnicowaniem własnych zaburzeń afektywnych. Ponadto zewnętrzne objawy depresji u dzieci są podobne do różnych zaburzeń zachowania..

Głównymi cechami złośliwej schizofrenii u dzieci są gwałtowny wzrost zaburzeń negatywnych oraz kształtowanie się osobowości i defektu intelektualnego z ciężkim autyzmem, zmniejszoną aktywnością i zubożeniem emocjonalnym. Schizofrenia dziecięca, w porównaniu z podobnym typem przebiegu choroby w okresie dojrzewania, różni się od tej ostatniej istotnie większą złośliwością procesu chorobowego i powstawaniem wady oligofrenicznej..

Schizofrenia paranoidalna. W dzieciństwie i okresie dojrzewania (10-12 lat) może również rozwinąć się ciągła schizofrenia paranoidalna, która jest ogólnie podobna (w objawach klinicznych, przebiegu i wynikach) do tej u dorosłych [Mamtseva VN, 1958, 1969, 1973, 1979; Moiseeva M.I., 1969; Vrono M. Sh., 1971; Lichko A.E., 1989]. U dzieci i młodzieży różni się jedynie dużym polimorfizmem i prymitywnością zespołów psychopatologicznych, ubóstwem i monotonią przejawów afektywnych, szybką zmianą w odpowiednich stanach i brakiem spontanicznych remisji..

Początek schizofrenii paranoidalnej u dzieci i młodzieży charakteryzuje się wzrostem i pewną przesadą cech związanych z przedchorobową psychiką pacjentów, a także niewyraźnymi objawami psychopatologicznymi.

W rzeczywistości zjawiska urojeniowe ujawniają się u dzieci, zwłaszcza z wczesnym początkiem choroby, kiedy w jego obrazie klinicznym przeważają zespoły urojeniowych fantazjowania [Sosyukalo OD, 1964, 1974]. W przyszłości urojeniowe fantazje mogą się rozwinąć, przekształcając się w złudzenia wyobraźni, czasami z pseudohalucynacjami i automatyzmem umysłowym [Mamtseva VN, 1941, 1977]. Dzieci w wieku 9-10 lat mogą mieć rzadkie delirium wyobraźni, w strukturze którego znaczące miejsce zajmują wynalazki patologicznej wyobraźni, konfabulacje - „mitomania wsteczna” [Mamtseva V. N., Gervits G. M., 1976].

Zaburzenia urojeniowe w postaci fragmentarycznych wrażliwych wyobrażeń hipochondrycznych, idei postawy, zatruć i prześladowań są częstsze wśród dzieci w wieku 10-12 lat i starszych. Naruszenia te odznaczają się niestabilnością, zmiennością fabuły, naiwnością treści, wątkami czysto wiekowymi, obrazami i specyficzną wrażliwością [Moiseeva MI, 1969; Vrono M. Sh., 1971].

Ogólnie rzecz biorąc, zespoły urojeniowe w tych przypadkach noszą piętno niedojrzałości psychicznej. Dlatego konstrukcje urojeniowe mają słabą strukturę, konstrukcję werbalną, logiczny rozwój i systematyzację urojeniowych idei. Treść majaczenia jest odzwierciedleniem zainteresowań dzieci, naiwności, nieistotnych doświadczeń życiowych pacjentów (urojenia związków kierowane są zwykle do osób z ich kręgu, często pojawiają się w nich motywy infantylne i baśniowe). W tym sensie możemy mówić o nierozwiniętych stanach urojeń.

W starszym wieku dojrzewania (13-15 lat) zespoły objawów urojeniowych osiągają większą kompletność. Dość rozwinięte i polimorficzne zespoły z wyraźnymi objawami nie tylko urojeniowymi, ale także katatonicznymi mogą już się rozwinąć. Idee urojeniowe w okresie dojrzewania mają bardziej zróżnicowaną treść i zbliżają się do typowych wariantów urojeń dorosłych (urojenia prześladowania, zatrucia, obnażenia, wielkości itp.). Tendencja do systematyzowania urojeniowych idei jest przedstawiona z większą klarownością. Niemniej jednak zespoły urojeniowe u nastolatków nadal nie są całkowicie zakończone. W ich motywach często powtarzają się „motywy dojrzewania”, które przejawiają się w szczególności w postaci urojeń dysmorfobicznych, urojeń o specjalnym powołaniu, a także wariantu z obrazem jadłowstrętu psychicznego (jadłowstrętu psychicznego)..

Warianty halucynacyjno-urojeniowe schizofrenii paranoidalnej mają stosunkowo niewielki udział w całym spektrum postaci klinicznych u dzieci i młodzieży..

Halucynacje w schizofrenii paranoidalnej u dzieci i młodzieży są prymitywne i niestabilne. Szczególnie charakterystyczne jest ich fragmentacja i rodzaj rozczłonkowania halucynacyjnych obrazów: dziecko „widzi” płonące oczy, czarną dłoń, brzydką twarz itp. Często doznania te łączone są z poczuciem „wrogiego” wpływu, co wskazuje na ich bliskość do pseudohalucynacji i wyobrażeń o wpływie. Czasami pseudo-halucynacje są szczególnie fantazyjne, niezwykłe i fantastyczne..

Wizualne pseudohalucynacje są wykrywane u dzieci po 7-9 latach. Ich cechy pozwalają sądzić, że takie halucynacje są jednym z elementów zespołu automatyzmu psychicznego. Początkowo pacjenci doświadczają napływu wspomnień i fantazji, które zamieniają się w stereotypowe, żywe przedstawienia ejdetyczne.

Produktywne zjawiska psychopatologiczne rozwijają się w schizofrenii paranoidalnej na tle pogłębiających się objawów negatywnych, stopniowo prowadzących do obniżenia poziomu osobowości, jej typowej schizoidyzacji i intelektualnego ubytku. Wada w tym przypadku jest znacznie mniej wyraźna niż w schizofrenii złośliwej.

Powolna schizofrenia. Podobnie jak u dorosłych, schizofrenia dziecięca w tych przypadkach zaczyna się niezauważalnie i rozwija się stopniowo, różniąc się niskim postępem procesu bolesnego bez wyraźnych zaostrzeń i wyraźnych remisji.

Prawdziwe pochodzenie powolnej schizofrenii jest trudne do ustalenia. Mówimy tylko o zaostrzeniu niektórych cech przedchorobowych w postaci przesunięć charakterologicznych. To właśnie te warianty przebiegu toczącej się od wielu lat dyskusji o bardzo wczesnym, a nawet wewnątrzmacicznym początku procesu schizofrenicznego, znalazły odzwierciedlenie w wielu pracach psychiatrów dziecięcych [Kozlova IA, 1967; Yuryeva O. P., 1971; Fish B., 1972, Bender L., 1973].

W przypadku schizofrenii powolnych dzieci charakterystyczne są przede wszystkim objawy negatywne związane z narastającymi zmianami osobowości pacjentów [GE Sukhareva, 1937, 1974; Vrono M. Sh., 1971; Mamtseva V.N., 1979). Tutaj w istocie już na pierwszym etapie, poprzedzającym jawny rozwój powolnej schizofrenii, powstaje typowa dla schizofrenii wada psychiczna, której biologiczną istotą jest dysontogeneza. Przejawia się w trzech kategoriach zaburzeń: brak aktywności umysłowej, zaburzone relacje międzyludzkie i dysocjacja aktywności umysłowej.

Drugi etap choroby to okres powstawania jej przejawów. Pojawiają się i rosną lęki, obsesje, zaburzenia afektywne, patologiczne fantazjowanie, zjawiska depersonalizacji.

Cechą powolnego, bolesnego procesu u dzieci jest brak objawów psychotycznych, takich jak halucynacje, urojenia, zaburzenia katatoniczne.

W dzieciństwie można wyróżnić neurozopodobne i psychopatyczne formy powolnej schizofrenii.

Ale wraz z typową, czyli stosunkowo korzystną schizofrenią powolną, u dzieci mogą rozwijać się warianty z wyraźnym postępem procesu, gdy w przebiegu choroby zachodzą zmiany. W takich przypadkach cechy psychopatizacji osobowości rosną wraz z oznakami defektu emocjonalnego (obojętność, chamstwo, okrucieństwo), cechami histerycznymi i autystycznymi fantazjami. Na tym tle w niektórych przypadkach mogą rozwinąć się lęki, lękowa depresja, czasem stan pobudzenia, w innych nasilają się zjawiska obsesji, depersonalizacji, derealizacji, połączone z zaburzeniami syntezy sensorycznej, zaburzeniami schematu ciała i zjawiskami dysmorfizmu ciała..

Jednocześnie coraz wyraźniej ujawnia się opóźnienie rozwojowe typu zaburzonego rozwoju oraz upośledzona aktywność intelektualna, wyrażająca się zaburzeniami myślenia..

Po osiągnięciu maksymalnego rozwoju opisane zjawiska obserwuje się przez kilka miesięcy, a następnie zaburzenia produkcyjne zaczynają się zmniejszać. Obraz kliniczny stopniowo się stabilizuje, staje się coraz bardziej ubogi w zaburzenia produkcyjne i monotonna. Wraz z tym narasta psychopatizacja osobowości.

Napadowa postępująca schizofrenia. Możliwość napadowego przebiegu schizofrenii w dzieciństwie budzi duże kontrowersje. Niektórzy psychiatrzy uważają, że tylko ciągły przebieg jest typowy dla schizofrenii dziecięcej [Mnukhin S. S., 1962; Heuyer G. 1955; Leonhard K., 1964]. Poglądy te korespondują z opiniami autorów, którzy uważają przebieg w postaci napadów za nietypowy [Lutz J., 1938; Kanner L., 1943; Trainer M., 1963; Leonhard K., 1970] lub ekstremalną rzadkość takich opcji [Zhezlova L. Ya., 1978; Vrono M. Sh., 1987]. Ale praktyka kliniczna pokazuje, że ten przebieg występuje zarówno u dzieci, jak iu dorosłych. Tutaj można wyróżnić formy przepływu, zbliżające się do ciągłej i nawracającej schizofrenii z różnym stopniem zaawansowania. Ponadto ostre ataki psychotyczne można wykryć bardzo wcześnie, w wieku od 3 miesięcy do 1,5-3 lat [Simeon TP, 1948; Kozlova I.A., 1967; Kalugina I.O., 1970; Bashina V.N., 1980; Burelomova I.V., 1986; Bender L., 1972].

W grupie napadowej progreduowanej schizofrenii przeważa napadowa postępująca schizofrenia, zbliżająca się do nowotworu złośliwego. Początkowy okres jest tutaj stosunkowo krótki - 1-1,5 roku. W tym okresie dominują zaburzenia nerwicopodobne, które ujawniają się na tle wyolbrzymienia cech osobowości. Może to być przesadna pedanteria, wrażliwość lub wrażliwość..

Początek napadów może nastąpić w bardzo młodym wieku (do 1-3 lat). Stany psychotyczne w tym przypadku trwają od 1 miesiąca do 1 roku. Ich początek zawsze charakteryzuje się nagłością, a zakończenie - stopniowym. Takie ataki debiutują niezwykłym krzykiem, który może być tak głośny, przenikliwy, a jednocześnie monotonny, że nie przypomina zwykłego płaczu dzieci. Charakterystyczne dla tego stanu są również elementarne lęki (strach przed nieznajomymi, garnek, dźwięki pracujących urządzeń elektrycznych). Opisywanym zaburzeniom towarzyszą zaburzenia ruchowe: okresy adynamii przeplatają się z okresami wzmożonej aktywności (niepokój ruchowy), z nietypową wcześniej radością. Obserwuje się zaburzenia snu (zmniejszenie czasu jego trwania i głębokości), a także zaburzenie rytmu dobowego. Jednocześnie obserwuje się zmianę apetytu: w niektórych przypadkach - jego spadek aż do całkowitej odmowy jedzenia, w innych (rzadziej) - jego wzrost przy braku poczucia sytości.

Na tym etapie choroby uwidacznia się również opóźnienie rozwojowe, które wyraża się w późnym rozwoju mowy, zdolności motorycznych, schludności i umiejętności samoopieki..

Wraz z późniejszym objawem choroby - do wieku 5 lat, w schemacie pierwszych ataków dominują masowe zaburzenia katatoniczne, zawsze połączone z lękami i obniżonym nastrojem. Kolejne ataki można sklasyfikować jako afektywno-urojeniowe. W takich przypadkach na tle zespołów lękowych lub wiotkiej depresji z letargiem pojawiają się osobne urojenia. Obawy nasilają się wieczorem i w nocy, towarzyszy im poczucie zbliżającego się zagrożenia. Stany te są uważane przez MI Moiseeva (1969) i GE Sukhareva (1976) za wyraz zredukowanego, ostrego figuratywnego delirium. W rzeczywistości ataki depresyjno-urojeniowe z wyobrażeniami o związku, prześladowaniami, halucynacjami słuchowymi i iluzjami wzrokowymi zwykle występują u dzieci w wieku 8-12 lat.

Niecałkowite remisje obserwuje się między atakami, kiedy zmiany osobowości i upośledzenie umysłowe są szczególnie wyraźne.

Dalszy przebieg choroby może objawiać się szeregiem sierści z płytkimi remisjami. Stopniowo ataki ulegają wydłużeniu, zaburzenia afektywne ustępują, a przebieg choroby zbliża się do ciągłego. 4-5 lat po wystąpieniu choroby w stanie pacjentów, wraz z prymitywnymi zaburzeniami produkcyjnymi, ujawnia się rażący defekt, w którym wraz z objawami schizofrenicznych zmian osobowości wyraźnie objawia się opóźnienie rozwoju umysłowego z objawami dysocjacji funkcji psychicznych.

Charakteryzując ataki choroby w tego typu przebiegu, można je określić jako niewyraźne afektywne, afektywno-nerwicowe (z fobiami lub innymi obsesjami), afektywno-urojeniowe i afektywno-katatoniczne. Napady afektywno-katatoniczne często rozwijają się u małych dzieci z ciężkim upośledzeniem umysłowym. W tych przypadkach w szczytowym momencie ataku senestopatie łączą się z zaburzeniami afektywnymi, a właściwe zaburzenia katatoniczne przejawiają się w postaci katalepsji, biernego poddania się; nie ma negatywizmu. U starszych dzieci zwiększa się polimorfizm napadowy. Częściej występują ataki paranoidalne, halucynacyjno-paranoidalne, afektywno-katatoniczne, katatoniczno-paranoidalne, katatoniczno-hebefreniczne [Mamtseva VN, 1979]. U młodzieży częściej obserwuje się futra z urojeniami monotematycznymi lub politematycznymi oraz zaburzeniami czucia w najcięższych przypadkach - z absurdalnymi urojeniami, automatyzmem psychicznym i katatonią [Moiseeva MI, 1969]. Zaburzenia nastroju w tych atakach mogą być depresyjne, maniakalne i mieszane..

Należy podkreślić, że rozważany wariant napadowej schizofrenii progredientowej charakteryzuje się objawami dysontogenezy psychicznej, które ujawniają się już w okresie przed manifestacją..

Napadowa postępująca schizofrenia dziecięca, zbliżająca się do paranoi. Cechą tej formy przebiegu schizofrenii dziecięcej jest zależność obrazu klinicznego ataku i powstawania remisji od wieku, w którym objawia się choroba. Jeśli dziecko zachoruje w wieku od 3 do 9 lat, to w atakach przeważają atypowe zaburzenia afektywne i psychopatyczne, lęki obsesyjne, aw remisji - łagodne zmiany osobowości w postaci infantylizmu fizycznego i psychicznego oraz osłabienia emocjonalnego.

Obraz kliniczny jawnej psychozy, która pojawiła się w wieku 10-15 lat, jest bardziej złożony. Zaburzenia afektywne w tych przypadkach mają charakter mieszany, w połączeniu z zaburzeniami hipochondrycznymi, depersonalizacyjno-derealizacyjnymi i wymazanymi zaburzeniami urojeniowymi. Rzadziej zdarzają się fragmentaryczne oszustwa percepcyjne w postaci okrzyków, przedstawień figuratywnych, pareidoli itp. W niektórych przypadkach choroba rozwija się w postaci serii ataków, dość długo w czasie, od sześciu miesięcy do 1,5-2 lat, a następnie przebieg choroby przybiera okrągły charakter. W remisji obserwuje się łagodne zmiany osobowości bez wyraźnej wady intelektualnej, ale z wyraźnym osłabieniem emocjonalnym..

Rodzaj napadów w tej postaci choroby jest trudny do określenia ze względu na ich nietypowość i niepełną strukturę psychopatologiczną. Ale zgodnie z obserwacjami N.E. Polyakovej (1975), RA. Aleksanyants (1976) i N.V. Simashkova (1984) można je podzielić na następujące zespoły: afektywno-urojeniowe, afektywne ataki z obsesjami, z przewartościowanymi ideami i zaburzeniami hipochondrycznymi, polimorficzne ataki z przewagą zaburzeń afektywnych, z onirycznymi i halucynacyjno-paranoidalnymi wtrącenia.

W ramach młodzieńczej schizofrenii N.V. Simashkova (1984) opisał ataki katatoniczno-oniryczne i halucynacyjno-urojeniowe. Cechy związane z wiekiem pierwszych ataków obejmują wymazanie lub brak stopniowania urojeń, skupiony charakter onirycznego oszołomienia, przewagę wydłużonego i przedłużonego etapu katatonicznego (2-12 tygodni) w napadach z ciężkimi zaburzeniami somatycznymi. Tych ostatnich wyróżniała ostrość rozwoju z przeczuciem zbliżającego się nieszczęścia (grundshtimmung), poczucie zmiany we własnym ja.Jednocześnie odnotowano niepokój, ostre delirium sensoryczne z wyobrażeniami o związkach, fałszywe rozpoznanie, urojeniowe derealizacje i depersonalizacja, halucynacje werbalne i dotykowe. Wyjście z ataku było lityczne, trwające od 8 do 18 tygodni.

Czas trwania napadów pierwotnych w dzieciństwie i wieku przedpokwitaniowym wynosi od kilku dni do 3 miesięcy, w okresie dojrzewania - od 3 miesięcy do 2,5 roku. Tak więc czas trwania i liczba ataków rośnie wraz z wiekiem..

Pomimo polimorfizmu, nasilenia i zmienności objawów w zależności od wieku zachorowania i stopnia jej progresji w umiarkowanie postępującym przebiegu schizofrenii dziecięcej i młodzieńczej, zidentyfikowano następujące jej typy: fazowo-afektywne (przebieg ciągły) z epizodami zaburzeń halucynacyjno-iluzorycznych; napady mieszane (dwufazowe) z przewagą zespołów maniakalno-urojeniowych, depresyjno-senestopatycznych; depresyjny z dysmorfią ciała i anoreksją.

Napadowa postępująca schizofrenia dziecięca, zbliżająca się do spowolnienia. Przy tej postaci choroby chłopcy chorują w pierwszym kryzysie wieku (3-4 lata), dziewczynki w drugim wieku (7-8 lat) lub okresie przedpokwitaniowym (10-11 lat).

Początek choroby poprzedza początkowy okres, w którym odnotowuje się objawy posterunku.

Choroba objawia się dobrze zdefiniowanym, ale niezbyt ostrym atakiem, w którym obok wahań nastroju, zaburzeń psychopatycznych, patologicznych fantazji z obrazami i mentalizmu bez oznak przemocy odnotowuje się. Takie napady mają zwykle charakter seryjny z krótkimi przerwami. Potem następuje remisja z łagodnymi zmianami osobowości, głównie w postaci autyzmu.

Opisane napady są najbliższe cyklotymii u dorosłych. Są dość typowe dla wieku przedpokwitaniowego i dojrzewania [Danilova L. Yu., 1987]. Szczególnie powszechne są depresje cyklotymiczne, które mogą być asteniczne, „proste”, lękowe, dysforyczne lub adynamiczne. Rzadziej odnotowuje się odpowiadające im stany maniakalne, których opisy są rzadkie w schizofrenii dziecięcej [Kozlova IA, 1967; Lapides M.I., 1970; Iovchuk I.M., itd., 1975, 1982; Bashina V. M., 1980]. Według I.V. Burelomovej (1986), jeśli takie stany występują w schizofrenii u dzieci w wieku od 3,5 do 12 lat, to mogą one rozwinąć się w postaci następujących stanów: hiperdynamiczna hipomanii (u dzieci z upośledzeniem umysłowym), hipomanii z monotonną aktywnością (z przewagą podniecenia ideowego, przewartościowanymi zainteresowaniami i patologicznymi fantazjami), hipomanią „samozadowolenia” (z euforią, nieodpowiednim zachowaniem i „głupią” hipomanią).

Na uwagę zasługują nowe obserwacje schizofrenii niskiego stopnia z nietypowymi futrami, które charakteryzują się połączeniem wymazanych zaburzeń afektywnych z patologicznymi fantazjami [Rudneva IK, 1985], syndromami wychodzenia z domu, włóczęgami i patologią innych typów popędów [Pence S., 1993; Luss LA, 1996], a także z zespołem obsesji [Kalinina MA, 1993].

Zespół patologicznego marzenia występuje nie tylko w schizofrenii. Generalnie odnosi się do zespołów dziecięcych (po raz pierwszy został opisany u dorosłych „chorych-degeneratów” w warunkach praktyki więziennej przez K. Birnbauma w 1908 r. I nazwany syndromem fantazji urojeniowych). Oceniając ją z zakresu patologii należy mieć na uwadze, że fantazjowanie jest integralną częścią normalnie rozwijającej się psychiki dziecka. Jest to szczególnie widoczne u dzieci, które są osobiście zaakcentowane i mają cechy psychopatii typu schizoidalnego, schizotymalnego, histerycznego lub psychastenicznego. Za patologiczne należy uważać jedynie fantazjowanie, które utrudnia dziecku przystosowanie się do rzeczywistości, prowadzi do nietypowych, nieadaptacyjnych form zachowań, zakłócania naturalnych kontaktów z innymi, a także fantazji o nietypowych, pretensjonalnych, dziwnych treściach, których nie da się wydedukować ze znanego rzeczywistego doświadczenia życiowego dziecka lub które przekształca to doświadczenie w dziwaczny, niezrozumiały psychologicznie sposób. Patologiczne są również fantazje patologiczne, które ze swej natury nie odpowiadają wiekowi dziecka: na przykład figlarna reinkarnacja charakterystyczna dla młodszego wieku, pojawiająca się w okresie przedpokwitaniowym i późniejszym, czy pojawienie się u przedszkolaków fantazji o abstrakcyjnych treściach poznawczych. Należy zawsze pamiętać, że patologiczne fantazjowanie stosunkowo rzadko działa jako niezależny zespół, który wyłącznie i całkowicie determinuje bolesny stan dziecka, częściej wchodzi w strukturę bardziej złożonych kompleksów objawowych. Zespół ten został szczegółowo zbadany zarówno przez krajowych, jak i zagranicznych psychiatrów dziecięcych [Simeon TP, 1952; Mamtseva V.N., 1963-1977; Sukhareva G.E., 1967; Lebedinskaya K.S., 1974; Achkova M. 1977; Vrono M. Sh., 1978; Rudneva I.K., 1985; Bleuler E. 1979; Eggers Ch., 1982]. G. E. Sukhareva uznał ten zespół za uniwersalny objaw schizofrenii, która postępuje „stopniowo” u dzieci w wieku przedszkolnym. Patologiczne fantazjowanie, które rozwija się na poziomie neurotycznym (związane z grami i hobby o przewartościowanym charakterze, z reinkarnacją gry, jako przejaw patologii przyciągania, jak oszczerstwa i samooskarżenie), można określić bardzo wcześnie, w wieku 2-4 lat, rzadziej 7-9 lat, jako wyjątek w wieku przedpokwitaniowym. Zespół fantazji urojeniowych zajmuje duże miejsce w obrazie klinicznym choroby u pacjentów po 7 roku życia (zwykle 10-11 lat).

U szczytu urojeniowej fantazji (z zaostrzeniem choroby) możliwe są wizualizacje przedstawień, iluzoryczne złudzenia typu iluzje wyobraźni, wtapianie się w otaczające środowisko, które często występuje w samotności, ciemności, zwłaszcza przed pójściem spać. Obrazy fantasy różnią się od rzeczywistości, są jasne, kolorowe, żywe. Mimo całej niezwykłości, czasem zewnętrznej absurdalności zachowania dziecka, motywacji jego działań, działań jest zawsze dostępna, zawsze można sobie wyobrazić siebie jako widza obserwującego barwne przedstawienie. Zespół abstynencji i włóczęgostwa w schizofrenii niskiego stopnia determinuje obraz kliniczny choroby już w jej początkowym stadium. Zespół ten współwystępuje z zaburzeniami afektywnymi, patologicznymi fantazjami urojeniowymi, a także z innymi przejawami patologii przyciągania (kleptomania, piromania, seksualność). U chłopców syndrom wycofania się i włóczęgostwa objawia się wcześniej (w wieku przedszkolnym, wczesnoszkolnym - 5-7 lat) i początkowo reaguje w postaci protestu, sprzeciwu, z wiekiem nabierając przewartościowanego charakteru wraz z przejściem w dromanię. U dziewcząt syndrom ten rozwija się później (po drugim kryzysie wieku - 8-9 lat) i od razu przybiera charakter nieodpartej atrakcyjności. Istnieje ścisły związek tego zespołu z zaburzeniami afektywnymi. Cechą tych stanów można uznać wczesne uzależnienie od alkoholu, palenie (od 11-12 lat) bez tworzenia się od nich uzależnienia („zachowania uzależniające”). Jednocześnie należy zwrócić uwagę na psychopatologiczną niejednorodność patogenetyczną zespołu patologii popędowej, która ma ogólne objawy związane z wiekiem u dzieci i młodzieży. Zwraca się uwagę na fragmentaryzację przejawów popędów patologicznych, zmianę ich kierunku u tych samych pacjentów, w których przechodzą do starszej grupy wiekowej (chęć kradzieży zostaje zastąpiona popędami agresywno-sadystycznymi, agresywno-sadystycznymi przekształcającymi się w dromanię itp.). Zespół ten charakteryzuje się psychopatologiczną niekompletnością badanych zaburzeń, względną rzadkością wykrywania popędów impulsywnych i obsesyjnych, złożonością i konwencjonalnością wyznaczania psychopatologicznych granic..

Kliniczna i psychopatologiczna analiza stanu obsesji u dzieci i młodzieży ze schizofrenią niskiego stopnia pozwoliła zidentyfikować fenomenologiczne cechy zespołu z pierwszych lat ontogenezy oraz zidentyfikować główne warianty typologiczne stanów obsesyjnych [Kalinina MA., 1993]. Obsesyjnym lękom i lękom obserwowanych małych dzieci towarzyszyły różnorodne ochronne, pasywno-obronne działania symboliczne. U nastolatków pojawienie się indywidualnych obsesji (obsesyjna dysmorfofobia, myśli, wątpliwości, działania) wiązało się z naruszeniem samoświadomości fizycznej, wyobcowaniem działań, myśli, uczuć. Przy ciągłej schizofrenii o niskim nasileniu zespół obsesyjno-kompulsywny był reprezentowany przez niesystematyczne działania typu motorycznego. W przyszłości odnotowywano niemotywowane lęki, nabierając charakteru uporczywych fobii i zaburzeń afektywnych o charakterze depresyjnym. Fenomenologiczne cechy zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych zależą od rodzaju przebiegu choroby.

Nawracająca schizofrenia. Jest to najrzadsza postać schizofrenii u dzieci i młodzieży. Występuje w mniej niż 5% wszystkich przypadków dzieciństwa i 15% przypadków schizofrenii pokwitaniowej. U dziewcząt częściej obserwuje się nawracającą schizofrenię, co odpowiada temu, który zaobserwowano gdzie indziej? MI. Kraepelin (1913) częstość występowania kobiet wśród pacjentów ze schizofrenią napadową.

W przypadku nawracającej schizofrenii wieku dziecięcego charakterystyczne są ostre ataki psychotyczne, po których następują remisje z niewielkimi zmianami osobowości. Rozwój ataku często zbiega się z ostrymi chorobami zakaźnymi, urazami lub psychogenami. Obraz kliniczny napadów charakteryzuje z jednej strony rudymentarność i niepełne objawy, z drugiej zaś polimorfizm i zmienność objawów. Najczęściej ataki mają postać przejściowych stanów lęku - od rozproszonego niemotywowanego strachu do ostrych stanów halucynacyjno-urojeniowych. Ostry atak schizofrenii dziecięcej może się również objawiać jedynie podnieceniem ruchowym, które początkowo obserwuje się głównie wieczorami i przez innych jest traktowane jako żart. Ale z biegiem czasu katatoniczno-hebefrenowy kolor tego podniecenia pojawia się coraz wyraźniej. W niektórych przypadkach u małych dzieci atakowi mogą towarzyszyć zaburzenia somatyczne (bóle głowy, wymioty, gorączka itp.). Opisano napady, którym towarzyszą tylko zaburzenia somatowegetatywne [Simeon TP, Kudryavtseva VP, 1934; Sukhareva G.E., 1955; Bender L., 1953].

Powtarzające się ataki nawracającej schizofrenii u dzieci mają bardziej złożoną strukturę psychopatologiczną. Najczęściej są to opisane zespoły depresyjno-paranoidalne. Wraz ze wzrostem bolesnych objawów, zwłaszcza po powtarzających się atakach, ustalane są coraz wyraźniejsze zmiany osobowości..

Napady typu cliché występujące u dorosłych pacjentów prawie nie występują w dzieciństwie.

Obraz kliniczny nawracającej schizofrenii u nastolatków jest bardziej zgodny z obrazem u dorosłych [GE Sukhareva, 1937, 1974; Vrono M. Sh., 1971; Lichko A.E., 1979; Simashkova NV, 1984]. Ostre ataki polimorficzne są najbardziej typowe dla okresu dojrzewania. W wielu przypadkach poprzedzają je epizody psychopatologiczne odnotowane w dzieciństwie w postaci pierwotnych zaburzeń afektywnych, motorycznych i sensorycznych. Wielu badaczy uważa te epizody u dzieci za zwiastun choroby [Novlyanskaya KA, 1939; Sukhareva G.E., 1955; Sim-son T.P., 1959; Tiganov A.S., 1963; Shamanina Z.M., 1966; Lupandin VM 1970].

W obrazie klinicznym ostrych napadów pokwitania przeważają zaburzenia afektywne i urojeniowe, zaburzenia percepcji i pobudzenie psychomotoryczne. Atakom towarzyszy lękowe pobudzenie senestopatii, zaburzeń autonomicznych (tachykardia, gry naczynioruchowe, dreszcze, wielomocz). Pobudzenie pacjentów charakteryzuje się dużą ekspresją i wyrazistością, co upodabnia te ataki do histerii. W niektórych przypadkach obraz ataku odpowiada ostremu stanowi z urojeniowym nastrojem (napięcie emocjonalne, zagubienie, urojeniowe postrzeganie i interpretacja otoczenia). W szczytowym momencie ataku często pojawiają się objawy zagubienia: albo stan snu z dużą ilością fantastycznych przeżyć (zespół oniroidalny), albo stan splątania przypominający amentię (stan podobny do amentji) [Kerbikov OV, 1949]. Charakteryzuje się objawami somatycznymi przypominającymi zatrucie u pacjentów z ostrymi chorobami zakaźnymi: rumieniec z gorączką, suchość, spieczone usta, owłosiony język, chwiejność naczyniowegetatywna, niska gorączka. W szczególnie ciężkich przypadkach obserwowano hipertermię, nasilające się odwodnienie, a niekiedy zespół krwotoczny, aw obrazie psychozy przeważały podniecenie katatoniczne czy objawy otępienia, czyli zjawisko schizofrenii gorączkowej (hipertoksycznej) rozwijającej się zagrażającej życiu pacjenta..

Ostra schizofrenia pokwitaniowa charakteryzuje się nie tylko polimorfizmem i zmiennością objawów, ale także falowaniem przebiegu obserwowanym od początku pierwszego ataku [G. Ye. Sukhareva, 1937]. Te faliste fluktuacje stanu można uznać za serię krótkich ataków. Czas trwania pierwszych ataków psychotycznych od 2-3 tygodni. do 2 miesięcy Jednak przy niekorzystnym przebiegu atak może się przeciągać, zwłaszcza w przypadkach, gdy seria ataków następuje bez wyraźnych remisji..

Pomimo różnorodności przejawów można wyróżnić dwa główne typy ostrych napadów schizofrenii pokwitaniowej: stany z przewagą zjawisk afektywnych oraz stany, w których na pierwszy plan wysuwają się katatoniczne i ostre zaburzenia urojeniowe [Sukhareva G. Ye., 1937; Vrono M. Sh., 1972], a także ataki afektywno-oniroidalne [Simashkova NV, 1984]. Wraz z rozwojem ataków afektywno-urojeniowych w nawracającej schizofrenii odnotowano autochtoniczny, ostry początek, szybki rozwój ostrego delirium sensorycznego (urojenia uszkodzenia, „obcy rodzice”, szczególne pochodzenie). Jednocześnie obserwowano niestabilne prawdziwe halucynacje werbalne i węchowe, urojenia otwartości. Delirium znaczeń i inscenizacji szybko nabrało fantastycznego charakteru, migotał niepokój z zagubieniem i elementy dezorientacji. Charakterystyka napadów afektywno-urojeniowych związanych z wiekiem obejmuje obecność ostrego majaczenia czuciowego z objawami otwartości bez innych objawów zespołu Kandinsky'ego-Clerambo. Po opisanych atakach doszło do remisji, w której utrzymywały się ciągłe zaburzenia nastroju. Jednym z głównych czynników wpływających na strukturę remisji był charakter samego ataku, a także występowanie epizodycznych zaburzeń psychopatologicznych w okresie przed wystąpieniem choroby..

Obecność zaburzeń astenicznych w okresie przedchorobowym i przed manifestacją, opisana struktura napadu i remisji jest niekorzystna prognostycznie [Morozov VM, Tarasov Yu. K., 1951; Bamdes B.S., 1961; Melekhov D.E., 1981; Shakhmatova-Pavlova I.V., 1985; Huber G., Gross G., Schuttler R., 1979].

Dalszy przebieg schizofrenii pokwitaniowej jest inny. W większości przypadków struktura kolejnych ataków staje się bardziej skomplikowana, remisje są niepełne, a zmiany osobowości nasilają się. Z biegiem czasu kurs zbliża się do napadowo-postępującego. W bardziej sprzyjających przypadkach choroba rozwija się w postaci oddzielnych, mniej więcej podobnych napadów (czasami pojedynczych napadów przejściowych lub klisz) ze stabilnymi pełnoprawnymi remisjami bez wyraźnych zmian osobowości. Taki przebieg fazowy pod wieloma względami przypomina psychozę maniakalno-depresyjną. Bardzo rzadko obserwuje się nawracającą schizofrenię o tzw. Przebiegu regresywnym, gdy po pierwszym ataku polimorficznym rozwijają się fazy czysto afektywne, stany typu „fershroben” lub „częściowa wada” [Sukhareva G. Ye., 1959, 1963], połączone z objawami niedojrzałości psychicznej. Charakterystyczną cechą infantylizmu psychicznego w schizofrenii dziecięcej jest dysocjacja rozwojowa. To pozwoliło GI Sucharewie nazwać taki infantylizm „dysharmonicznym”. Dysharmonia rozwoju wyraża się w rozbieżności między intelektem a mową i zdolnościami motorycznymi lub w dysocjacji między rozwojem umysłowym i fizycznym. Niedojrzałość psychiczną można łączyć z normalnym, a nawet zaawansowanym rozwojem fizycznym i dziecięco-sprawną sylwetką, z wysokim poziomem rozwoju mowy i inteligencji. „Częściowa wada” i „dysharmoniczny infantylizm” są częściej obserwowane w przypadku schizofrenii podobnej do futra niskiego stopnia, która rozpoczęła się w dzieciństwie.

W nawracającym przebiegu schizofrenii wada objawia się utratą poprzedniego stenizmu, zawężeniem zakresu zainteresowań, wzrostem wrażliwości i wyrównaniem emocjonalnym. Po napadach katatoniczno-oniroidalnych następuje wyraźny spadek aktywności umysłowej, wyczerpanie bez objawów drażliwego osłabienia i chwiejności afektywnej. Wielu autorów uważa takie warunki za niekorzystne prognostycznie [Melekhov DE, 1981; Nadzharov R.A., Tsutsulkovskaya M. Ya., Kontsevoy V.A., 1990; Huber G., Gross G., Schuttler R., 1979].

Cechy wady psychicznej w schizofrenii dziecięcej i młodzieżowej. Jedną z ważnych cech schizofrenii dziecięcej jest to, że związana z wiekiem zmiana obrazu klinicznego i przebiegu choroby (patomorfoza związana z wiekiem) charakteryzuje się w szczególności nie tylko powstaniem wady psychicznej typowej dla schizofrenii, ale także towarzyszącym jej zaburzeniem rozwojowym dziecka - dysontogenezą. W związku z tymi zmianami osobowości struktura wady schizofrenii, która rozpoczęła się w dzieciństwie, jak wielokrotnie zauważało wielu badaczy, wydaje się być bardziej złożona niż w początkach choroby w wieku dorosłym..

Dysontogeneza rozumiana jest jako naruszenie indywidualnego rozwoju. Początkowo dysontogenezą nazywano jedynie wewnątrzmaciczne zaburzenia rozwojowe i wrodzone anomalie rozwojowe (deformacje, głównie ciała). Ale w chwili obecnej ta koncepcja rozszerzyła się i zaczęła oznaczać naruszenie rozwoju jakichkolwiek narządów i układów, ciała i jednostki jako całości. Zaburzenia rozwoju układu nerwowego, aw szczególności psychiki, osobowości należą do tzw. Dysontogenezy psychicznej.

Należy podkreślić, że dominujące znaczenie dla dysontogenezy nie ma charakteru i siły czynnika uszkadzającego, a nawet nie umiejscowienia zmiany, ale czas, okres rozwoju, w którym następuje uszkodzenie.

Kliniczne objawy dysontogenezy w schizofrenii nazywane są objawami negatywnymi. Określany jest jako opóźniony lub zniekształcony typ dysontogenezy, w którym wraz z opóźnieniem pojawia się nierównomierność (dysocjacja) rozwoju [Yuryeva OP, 1970].

Główne czynniki wpływające na charakter dysontogenezy psychicznej w schizofrenii dziecięcej: czas zmiany, czyli okres początku choroby oraz złośliwość (stopień zaawansowania) choroby (im wcześniej zaczyna się schizofrenia, tym wyraźniejsza jest dysontogeneza). Im większy postęp choroby, tym cięższe zaburzenia rozwojowe. Przejawy dysontogenezy obejmują zmiany osobowości wywołane przez sam proces schizofreniczny. To determinuje bardziej złożoną strukturę wady schizofrenii, która rozpoczęła się w dzieciństwie. Dysontogenezie poświęconych jest wiele prac badaczy krajowych i zagranicznych. Każdy z autorów na swój sposób zinterpretował pojęcie „wady” lub „rezultatu”, ale żaden z nich nie użył terminu „stan końcowy” używanego w schizofrenii u dorosłych..

Największe nasilenie wady, w tym zaburzenia rozwojowe, występuje w złośliwym przebiegu procesu, który rozpoczął się w młodym wieku (do 5 lat). W tym przypadku powstaje szczególnie poważna wada osobowości (komponent „oligofreniczny” wady) [Simeon TP, 1948]. Struktura wady zależy od przewagi w niej objawów schizofrenicznych zmian osobowości lub cech upośledzenia umysłowego. W pierwszym przypadku na pierwszy plan wysuwają się autyzm i zmiany emocjonalne, które są wykrywane bardzo wcześnie. Już na tle wyraźnego defektu osobowości u pacjentów rozwijają się stany z zaburzeniami katatonicznymi, hebefreniczną głupotą, grymasami, absurdalnymi działaniami, presją mowy, bełkotami lub krótkim osłupieniem bez zmian napięcia mięśniowego, z biernym posłuszeństwem. W tych przypadkach nie ma stopniowego komplikowania obrazu klinicznego - wszystkie objawy rozwijają się w tych samych rejestrach zaburzeń wytwórczych (prymitywne katatoniczne, afektywne, omamy).

Inny rodzaj wady, który powstaje u pacjentów na tle dysontogenezy zdysocjowanej, obejmuje w swojej strukturze, wraz z objawami schizofrenicznych zmian osobowości, upośledzenie umysłowe z objawami dysocjacji, kiedy można zauważyć niedorozwój, mozaikę i nierówności uszkodzeń psychicznych, co odróżnia takie opóźnienie rozwojowe od prawdziwej oligofrenii. Taka wada jest zwykle obserwowana w chorobach napadowych, kiedy ataki charakteryzują się przedłużającym się przebiegiem i krótkimi niewyraźnymi remisjami. Specjalne badanie z udziałem tych pacjentów ujawniło wyższy poziom wiedzy, niż się wydawało na pierwszy rzut oka, ale byli oni oderwani od rzeczywistości i mieli przesadny i karykaturalny charakter. Pacjenci ci, w porównaniu z opisanymi powyżej, byli łatwiejsi do utrzymania w domu, a przy indywidualnym podejściu można ich było przeszkolić. W strukturze wady u dzieci z wczesnymi objawami choroby, wraz z uszkodzeniem, niedorozwojem, upośledzoną adaptacją, ujawnia się bezradność, w przeciwieństwie do dorosłych pacjentów, gdy próchnica i demencja pojawiają się bardziej na obrazie klinicznym..

W schizofrenii dziecięcej o słabo postępującym przebiegu obserwuje się inne formy zaburzeń rozwojowych, które objawiają się nie tyle opóźnieniem, co zaburzeniem rozwoju i niedojrzałości przez typ infantylizmu psychofizycznego..

Genetyczne i inne czynniki rozwoju schizofrenii dziecięcej. Wielu psychiatrów dziecięcych, nie zajmujących się konkretnie genetyką schizofrenii dziecięcej, zwróciło jednak uwagę na duże obciążenie dziedziczne tej choroby, zwłaszcza w przypadkach wczesnych objawów zaburzeń psychicznych [Simeon TP, 1948; Czechow A.N., 1963; Zhezlova L. Ya., 1967; Sukhareva G. E., 1974]. Później wielu autorów, obaj zagraniczni [V. Fish, 1971; Bender L., 1973; Eggers Ch. 1981; Erlenrneyer - Kimling L. 1983; Naslung D., 1984] i domowe [Saldina LP, 1964; Nazarov K.N., 1970; Lukasheva I.D., 1973; Butorina NE, 1979], ustalił ważny fakt na temat genetyki schizofrenii dziecięcej, potwierdzając istotną rolę dziedzicznych predyspozycji w tej chorobie.